Công nghệ Dimming và Dimmer trong chiếu sáng
Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam
Tác giả: Khiem La at Mestar
Dimming hay còn được biết tới là thay đổi cường độ ánh sáng, giảm công suất phát ra của đèn để thay đổi độ sáng trong không gian nhất định tùy theo yêu cầu của bạn.
Để làm được điều đó, ta cần các bộ điều khiển LED Dimmer. Các bộ Dimmer có các quy tắc hoạt động khác nhau. Điều quan trong là bộ Driver được sử dụng cần phù hợp với loại đèn và cả thiết bị điều khiển Dimmer được chọn. Các nhà sản xuất đèn LED hay bộ Dimmer luôn phải đưa ra các danh mục thiết bị đã được kiểm tra tính tương thích trên thực tế.
Dưới đây là các loại Dimmer khác nhau để điều khiển độ sáng cho đèn LED:
1. Điều khiển Tắt/Mở – Không Dimmer: chỉ cần điều khiển Tắt/Mở với tất cả các loại công tắc truyền thống nhưng bạn không thể điều chỉnh độ sáng của đèn.
2. Phase Dimming – Dimmer điện áp:
- Là loại Dimmer truyền thống, thực hiện dựa trên nguyên lý cắt một phần của điện áp hình Sin tại ngõ vào, từ đó điều chỉnh giá trị điện áp trung bình tại ngõ ra. Có 2 phương án là cắt phần trước hoặc phần sau của sóng hinh Sin – hay còn gọi là cắt xung sườn.
- Phase Dimming gồm Leading-edge Dimmer (TRIAC Dimmer) – Cắt xung sườn lên và Trailing-edge Dimmer (Reverse phase Dimmer) – Cắt xung sườn xuống.
2.1. Leading-edge Dimmer (TRIAC dimmer) – Cắt xung sườn lên: thông dụng vì Triac Dimmer này có chi phí về thiết bị thấp hơn so với loại Dimmer cắt phần xung sườn xuống. Tuy nhiên, điểm sáng thấp nhất lớn hơn 10%.
2.2. Trailing-edge Dimmer (Reverse phase Dimmer) – Cắt xung sườn xuống:
- Còn gọi là Dimmer điện tử, có thiết kế và hoạt động phức tạp hơn là Triac Dimmer và thường sử dụng MOSFET (Metal Oxide Semiconductor Field Effect Transistor) hoặc IGBT (Insulated Gate Bipolar Transistor).
- Dimmer điện tử thường không phát ra tiếng ồn, cảm giác thoải mái, dễ chịu hơn Triac dimmer do tính chất “khởi động mềm” – tức độ sáng sẽ tăng dần đều từ 0% lên tới mức thiết lập.
- Điểm sáng thấp nhất của Dimmer điện tử thấp hơn là Triac Dimmer.
- Ngoài đem lại cảm nhận tuyệt vời cho người dùng, nó còn giúp tăng tuổi thọ thiết bị đèn chiếu sáng do dòng khởi động nhỏ hơn hoặc bằng dòng điện định mức.
- Chi phí cao hơn Triac Dimmer.
3. Điều khiển 0/1-10V Dimming: sử dụng với bộ đèn LED đi kèm với Driver có ngõ vào điều khiển 0/1-10V. Trên thực tế cho thấy, hiệu quả khi điều chỉnh độ sáng với phương án này có cảm giác nhịp nhàng, mượt mà hơn là phương án điều chỉnh điện áp trực tiếp.
4. DMX – Digital Multiplex Signal: nghĩa là “tín hiệu kỹ thuật số đa kênh”. DMX là một tiêu chuẩn truyền thông để điều khiển các bộ đèn chiếu sáng hoạt động theo chương trình định trước thông qua các phần mềm hoặc bộ controller, decoder,…DMX được sử dụng phổ biến trong chiếu sáng chuyên nghiệp, ví dụ như các chương trình biểu diễn, chiếu sáng cảnh quan,…do sự đa dạng của nó.
5. DALI (Digital Addressable Lighting Interface)
- DALI cho phép đi dây theo free-topology, nghĩa là chấp nhận hình nhánh, hình sao,…và có thể được đi chung với đường dây cấp nguồn điện 220V/380V.
- DALI sử dụng 2 dây dẫn điện thông thường, có tiết diện được khuyến nghị tối thiểu 1.5mm2, tiết diện lớn hơn sẽ cho ra khoảng cách dài hơn. Các thiết bị trên một đường bus DALI được gán địa chỉ cố định và chỉ phản hồi khi được gọi đúng địa chỉ. Có 64 địa chỉ trên một đường bus DALI độc lập và có thể mở rộng thêm.
- Điều quan trọng là DALI phát triển và duy trì bởi một nhóm nhiều nhà sản xuất kết hợp với các nhà nghiên cứu. Các thiết bị điện có trang bị DALI có thể tự động nhận diện và giao tiếp với nhau. Chúng không phụ thuộc vào nhà sản xuất nào, từ đó có thể thay thế và điều khiển dễ dàng.
Để đọc thêm thông tin của Mestar. Bạn có thể theo dõi thêm tại:
Facebook: Mestar lighting (https://www.facebook.com/mestar.vn)
Instagram: Mestar lighting (https://www.instagram.com/mestar.vn)
“LIGHT OUR FUTURE LIFE TOGETHER”